Cánh cửa đưa trẻ bước vào thế giới diệu kỳ của khoa học Đời Sống - Tiêu Dùng

‘Vạn vật vận hành ra sao?’: Từ điển bằng tranh về vạn vật

Vì sao không nên đổ thẳng dầu mỡ thừa vào ống thoát nước? Vì sao khi trời giông sét, ta nhất định không nên đứng trú dưới một tán cây?

Trong môi trường tự nhiên, thế giới hiện đại và cả trong “lãnh địa” cơ thể người, có rất nhiều điều ta chưa rõ về cách mọi thứ vận hành. Chúng hoạt động như thế nào? Kết nối với nhau ra sao? Và ta đã sử dụng, chăm sóc chúng đúng cách chưa?

“Vạn vật vận hành ra sao?” - “How Everything Works” là cuốn sách trình bày về nguyên lý hoạt động của gần như mọi thứ, trang bị cho trẻ em và cả người lớn những kiến thức cần thiết về thế giới tự nhiên, xã hội.

Cuốn sách được xuất bản lần đầu năm 2022 bởi DK Publishing - đơn vị hàng đầu thế giới về dòng bách khoa tri thức bằng hình. Trên Amazon, sách lọt top 50 best-seller hạng mục sách về vạn vật cho trẻ (Children's How Things Work Books), và top 200 best-seller hạng mục sách tham khảo dành cho các độc giả nhí (Children's Reference Books).

Giải thích dễ hiểu, trực quan về vạn vật

Đúng như tên gọi, “Vạn vật vận hành ra sao?” đem lại bức tranh toàn cảnh về cách vận hành của gần như mọi thứ trên đời. Sách dày 320 trang, được chia thành 6 chương, tương ứng 6 lĩnh vực đa dạng: Về bạn (cơ thể người); Nhà; Thành phố và ngành công nghiệp; Thế giới tự nhiên, Hành tinh của chúng ta; và Không gian vũ trụ.

Với mỗi chương, sách bao trùm nhiều nội dung lớn, nhỏ. Chẳng hạn, trong chương “Về bạn”, khi đọc về bộ não con người, bạn đọc sẽ biết về cấu tạo của từng nơ-ron lẫn cách tổ chức của toàn bộ hệ thần kinh.

Hoặc như khi đọc về thiên nhiên và trái đất, bạn sẽ được giải thích từ những hiện tượng vi mô (như quang hợp); cho đến cách tổ chức của những hệ thống khổng lồ (như rừng mưa nhiệt đới, các vùng đại dương, bầu khí quyển, vòng tuần hoàn nước trên hành tinh…)    

Các chương về nhà ở, thành phố làm sáng tỏ quy trình hoạt động của những vật dụng, phát minh, tổ chức quen thuộc do con người tạo nên, từ lò vi sóng, vòi nước nóng lạnh… cho đến sân bay, bệnh viện, rạp chiếu phim… Riêng chương sách cuối cùng - “Không gian vũ trụ” - đưa người đọc vào không gian bao la bên ngoài trái đất, cận cảnh ngắm nhìn các thiên hà, các siêu tân tinh, và tham quan trạm vũ trụ, tàu thám hiểm Sao Hoả.

Những chương sách của “Vạn vật vận hành ra sao?” được thiết kế dựa theo các chủ đề STEM (viết tắt của 4 chữ: Science - Khoa học; Technology - Công nghệ; Engineer - Kỹ thuật; Math - Toán học). Đây là chương trình giảng dạy tân tiến trên thế giới, thúc đẩy trẻ em tìm tòi và sáng tạo về công nghệ và khoa học.

Đặc biệt, do mới xuất bản năm 2022, nên trẻ có thể tìm thấy trong cuốn sách sách đề cập đến những công nghệ mới mẻ nhất như kính thực tế ảo (VR), nhà thông minh, ô tô điện, trợ lý kỹ thuật số…

Trong “Vạn vật vận hành ra sao?”, những hình ảnh minh hoạ sắc nét, mãn nhãn, đa dạng - từ sơ đồ, ảnh 3D, ảnh chụp, đồ hoạ… - giúp quá trình tìm tòi của bạn đọc trở nên thật trực quan và hấp dẫn.

Cách dẫn dắt dễ hiểu, có hệ thống, ngôn từ trong sáng, đơn giản cũng góp phần đem đến một trải nghiệm đọc sách dễ chịu và nhiều hứng thú cho độc giả.

Những bài học sống không giáo điều

Dù từ trẻ em đến người lớn đều có thể thu nhặt được những kiến thức thú vị và cần thiết từ “Vạn vật vận hành ra sao?”, nhưng cuốn sách này sẽ đặc biệt hữu ích cho những trẻ 9 tuổi trở nên, độ tuổi đang có muôn vàn tò mò về thế giới, và bắt đầu hình thành những thế giới quan, kỹ năng, và tư duy quan trọng cho tương lai.

Những bài học đa dạng về lối sống được truyền đạt thật ý nhị, nhẹ nhàng trong xuyên suốt 6 chương sách. Đó có thể những lưu ý về về chăm sóc cơ thể, về kỹ năng nấu ăn, sử dụng các thiết bị điện trong nhà; hay bài học về bảo vệ môi trường, sinh tồn giữa thiên nhiên. 

Một tình yêu với thiên nhiên và ý thức về tác động của những hành động nhỏ nhất của con người lên trái đất cũng chính là điều quý giá mà trẻ học được từ cuốn sách này - sâu sắc và thấm thía hơn bất cứ lời rao giảng giáo điều nào.

Các bậc phụ huynh cũng có thể xem đây như một cẩm nang hướng nghiệp ban đầu cho trẻ, cùng trẻ đọc và tìm hiểu về các thể chế xã hội lẫn những vị trí xã hội trong vô vàn những ngành nghề. Nhờ đó, “Vạn vật vận hành ra sao?” góp phần nuôi dưỡng những đứa trẻ toàn diện, hiểu biết, chủ động, hứa hẹn trở thành những công dân có trách nhiệm.

“Cuốn sách này tuyệt vời về mọi mặt. Đồ họa, sơ đồ và những mô tả thật đáng kinh ngạc. Sách rất dễ hiểu, rất nhiều thông tin và bao gồm nhiều chủ đề. Ban đầu tôi mua sách tặng cho em bé nhà mình, nhưng vì quá yêu thích ấn phẩm này nên tôi đã giữ sách trên bàn cà phê của gia đình”, một độc giả bình luận về ấn phẩm trên trang Amazon.

“Vạn vật vận hành ra sao?” nằm trong series các cuốn sách tranh khoa học - lịch sử - văn hoá được Zenbooks chuyển ngữ từ ấn bản của nhà xuất bản DK (Dorling Kindersley Limited), Anh Quốc.

Độc giả có thể tìm hiểu thêm các cuốn sách trong series này, bao gồm: “Toàn thư khoa học”; “1000 phát minh và khám phá vĩ đại”; “Vòng đời”; “Lịch sử thế giới”; “Tôn giáo thế giới”...

Về các tác giả:

“Vạn vật vận hành ra sao?” được biên soạn, hiệu đính và thiết kế bởi một đội ngũ đông đảo những tác giả, biên tập và chuyên gia giàu kinh nghiệm. Như Tom Jackson - người chịu trách nhiệm về nội dung - là tác giả có 20 năm kinh nghiệm, viết hơn 100 đầu sách thuộc các chủ đề về lịch sử tự nhiên, công nghệ...

‘Khoa học toàn thư’: Khi khoa học cũng ‘bánh cuốn’ chẳng kém game, truyện, TikTok.

Trong thế giới mà AI và các công nghệ mới phát triển như vũ bão, trẻ nhỏ cần được trang bị từ sớm một nền tảng khoa học, công nghệ thật vững chắc. 

Tuy nhiên, tìm đâu ra một nguồn kiến thức khoa học hấp dẫn, không “khô như ngói” tựa sách giáo khoa, không khiến trẻ vừa nhìn vào đã ngáp dài ngáp ngắn?

“Khoa học toàn thư” - “Explanatorium of Science” chính là chìa khoá giúp các em “yêu lại từ đầu” với khoa học - thông qua một hành trình khám phá những thí nghiệm đầy màu sắc và sống động.

Cuốn sách được xuất bản bởi DK Publising - cái tên hàng đầu thế giới về dòng sách bách khoa tri thức bằng hình - và đã lọt top 200 best-seller hạng mục sách bách khoa toàn thư dành cho thiếu nhi trên Amazon.

Đưa “phòng thí nghiệm” vào trang sách

“Khoa học toàn thư” dày 320 trang, trải dài cả 3 lĩnh vực khoa học gồm hoá học, sinh học, vật lý. Cuốn sách giải thích hơn 100 nguyên lý khoa học thuộc 7 chủ đề: Vật chất; Phản ứng; Vật liệu; Năng lượng; Các loại lực; Sự sống và Trái đất.

Có thể nói, mọi khía cạnh của thế giới quanh ta - từ những ngôi sao khổng lồ đến các tế bào vi mô, từ vòng tuần hoàn của nước, cấu trúc mặt trời, các trạng thái của vật chất, các định luật Newton… - đều có thể được tìm thấy trong cuốn sách này.

Đặc biệt, sức hấp dẫn và khác biệt của ấn phẩm nằm ở cách trình bày trực quan và sinh động. Bằng hình ảnh ấn tượng, các tác giả như mang các “phòng thí nghiệm” vào từng trang sách, giúp người đọc có thể tiếp xúc thật trực quan với các phản ứng vật lý, hoá học, các hiện tượng tự nhiên lý thú.

“Bạn có thể nhìn thấy cận cảnh khoảnh khắc vụ nổ xảy ra, các phản ứng hoá học đáng kinh ngạc, những gì diễn ra bên trong ngọn lửa dữ dội, hay chuyện gì đang xảy ra trong vũ trụ cách xa chúng ta hàng tỉ dặm”, tác giả chính, giáo sư Robert Winston viết trong phần lời tựa.

Bạn đọc thực sự có thể quan sát cách các chất hoá học kết hợp với nhau và tạo ra tiếng nổ vang trời; cách hiện tượng quang hợp xảy ra bên trong một chiếc lá cây; cách vi khuẩn hoạt động bên trong mọi vật, thậm chí là bên trong hệ tiêu hóa của con người. Những “màn ảo thuật” của ánh sáng; quy trình đồ hộp được tái chế; hay cơ chế hoạt động của năng lượng hạt nhân… - tất cả những quy trình đó đều hiện lên đầy cuốn hút, hấp dẫn…

Ấn phẩm đầy ắp những hình ảnh chất lượng cao, sắc nét và mãn nhãn, được thực hiện bởi những kỹ thuật nhiếp ảnh thượng đẳng và đa dạng - từ chụp cận cảnh, phóng đại, chụp time-lapse…

Phần hình ảnh của tác phẩm còn có sự góp sức của tổ chức Smithsonian Institution lừng danh. Đây là hệ thống bảo tàng kiêm trung tâm nghiên cứu, giáo dục lớn nhất thế giới, với 21 bảo tàng, 9 trung tâm nghiên cứu và hiện quản lý hơn 154 triệu vật phẩm (bao gồm các mẫu vật khoa học)...

Ngoài ra, các bậc phụ huynh có thể yên tâm rằng không có những nội dung khó hiểu, rối rắm trong “Khoa học toàn thư”, bởi các tác giả đã chia nhỏ những khái niệm phức tạp thành những phần nhỏ, đơn giản để bạn đọc dễ dàng tiếp thu.

Khoa học không xa cách như ta vẫn nghĩ

Tác giả chính của cuốn sách - giáo sư, tác giả Robert Winston - là người có đóng góp đáng kể trong truyền đạt khoa học đến đại chúng. Đơn cử, ông nhiều lần đưa thí nghiệm khoa học lên các chương trình nổi tiếng của BBC, The Late Late Show with James Corden…; qua đó đánh thức sự hứng thú quan sát, tìm hiểu về khoa học của khán giả mọi nơi.

Với “Khoa học toàn thư”, ta thấy rằng những sự thật khoa học vốn chẳng hề đóng kín trong một “tháp ngà” cao siêu, hàn lâm; mà chúng âm thầm hiện diện, len lỏi vào cuộc sống, tác động đến mọi mặt của đời sống thường ngày.

Những kiến thức thuộc mọi lĩnh vực từ cuốn sách sẽ giúp trẻ hiểu hơn về hiện trạng quanh mình, như biết chăm sóc cây trồng khi đọc về cấu tạo đất; biết để ý đồ dùng điện trong nhà khi đọc về hoạt động của dòng điện…

Cuốn sách cũng cài cắm nhiều gợi nhắc thiết thực về môi trường, như vấn đề rác thải nhựa, tái chế, tình trạng nóng lên toàn cầu...

“Khoa học toàn thư” cũng mở ra một hướng đi mới trong việc giáo dục khoa học, khuyến khích trẻ em áp dụng kiến thức khoa học vào đời sống và trở thành những công dân tương lai hiểu biết toàn diện, có trách nhiệm với sự sống và hành tinh.

Dù được thiết kế chủ yếu cho trẻ em từ 9 đến 11 tuổi, “Khoa học toàn thư” cũng sẽ mang đến trải nghiệm khó quên cho cả người lớn và bất cứ ai có hứng thú với khoa học và thế giới xung quanh.

“Mình rất yêu khoa học, nhưng tất nhiên không phải là một nhà-khoa-học-đúng-nghĩa. Đây là cuốn sách hoàn hảo cho những người như mình. Mình rất khát khao tìm tòi và sách này đã cung cấp cho mình đủ thông tin cần thiết”, độc giả L. Townes Cook bình luận trên Amazon.

Một phụ huynh tên Cassandra Strand thì nhận xét: “Chị đã thấy bé trai nhà chị đọc cuốn sách này, tìm kiếm thêm trên iPad, sau đó con đặt câu hỏi và chia sẻ với chị những gì con học được. Chị rất vui khi thấy bé quan tâm về một thứ gì khác ngoài trò chơi điện tử!”.

“Khoa học toàn thư” nằm trong series các cuốn sách tranh khoa học - lịch sử - văn hoá được Zenbooks chuyển ngữ từ ấn bản của nhà xuất bản DK (Dorling Kindersley Limited), Anh Quốc.

Độc giả có thể tìm hiểu thêm các cuốn sách thú vị khác trong series này, bao gồm: “Vạn vật vận hành ra sao?”; “1000 phát minh và khám phá vĩ đại”; “Vòng đời”; “Lịch sử thế giới”; “Tôn giáo thế giới”…

Về Robert Winston: 

Giáo sư Robert Winston là từng giữ chức chủ tịch Hiệp hội vì sự tiến bộ khoa học Anh, nhận hơn 20 bằng tiến sĩ danh dự tại các trường đại học. Ông tác giả của hơn 20 đầu sách khoa học thường thức; thường xuyên tổ chức các buổi thuyết trình công khai tại nhiều trường đại học ở Anh và trên toàn thế giới.

Tại Imperial College London, ông là giáo sư khoa học và xã hội, đã thiết lập chương trình giảng dạy đổi mới cho học sinh trường trung học tại Reach Out Lab. Chương trình này giúp các em học sinh trải nghiệm thực tế khoa học và thực hiện các thí nghiệm trực tiếp. 

Những nỗ lực của ông Winston không chỉ giúp trẻ em hiểu biết về khoa học mà còn mang đến niềm vui và sự kỳ diệu trong việc khám phá thế giới.

Fr Zenbook