Nguy hiểm khi ăn phải nấm độc “đội lốt” nấm rừng Đời Sống - Tiêu Dùng

Tuần này, Lời Cảnh Báo tiếp tục cập nhật những vấn đề thời sự được dư luận đặc biệt quan tâm, trong đó có tình trạng ngộ độc do ăn phải nấm độc trà trộn trong các loại nấm rừng, nguy hại khi tùy tiện sử dụng bổ sung vitamin.

Nguy hiểm khi ăn phải nấm độc “đội lốt” nấm rừng

Những vụ ngộ độc nấm liên tiếp xảy ra tại nhiều địa phương như Lâm Đồng, Lạng Sơn hay Phú Quốc đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về thói quen hái và sử dụng nấm rừng không rõ nguồn gốc. Chỉ một lần chủ quan với “nấm rừng quý” được quảng cáo tràn lan trên mạng xã hội, người dân có thể đối mặt với tổn thương gan, thận, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. 

Mới đây, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lâm Đồng tiếp nhận ông L.V.M, trú tại địa phương, trong tình trạng buồn nôn, chóng mặt, tiêu chảy nhiều lần sau khi ăn loại nấm tự hái trong rừng. Trước đó tại Lạng Sơn, bốn người trong cùng một gia đình bị ngộ độc sau khi ăn loại nấm rừng màu vàng nhạt. Tại Phú Quốc, tỉnh An Giang, hơn 10 người phải nhập viện vì ăn nấm tự hái. Tất cả các trường hợp đều được xác định là ngộ độc nấm tự nhiên, gây tổn thương gan, thận và có nguy cơ tử vong. 

Chỉ với vài cú nhấp chuột, “nấm rừng” được quảng cáo là quý hiếm có thể được giao tận nhà. Tuy nhiên, không ai biết rõ nguồn gốc của những loại nấm này, liệu chúng có được kiểm định hay không. Khi việc mua bán nấm rừng chưa được kiểm chứng, rủi ro không chỉ nằm ở giá tiền mà còn đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng con người. 

Chị H.T.H.L (TP.HCM) chia sẻ: “Mình rất thích ăn nấm. Từ trước giờ vẫn mua ở chợ về chế biến cho gia đình. Một lần lướt mạng thấy quảng cáo nhiều người mua, nói là nấm rừng thật nên tôi tin tưởng đặt thử. Khi chế biến thì mùi vị rất lạ. Ăn xong tôi đau bụng suốt hai ngày liền”. 

Theo ThS.BS Nguyễn Trương Minh Thế, nấm là loại thực phẩm quen thuộc, đồng thời cũng được dùng trong y học cổ truyền như nấm lim xanh, linh chi, đông trùng hạ thảo… Tuy nhiên, trong rừng có nhiều loại nấm có hình dáng và màu sắc rất giống nấm ăn được, nhưng thực chất là nấm độc. Nếu không có kinh nghiệm, người dân rất dễ nhầm lẫn và bị ngộ độc. 

Thực tế cho thấy, việc phân biệt nấm độc bằng mắt thường là cực kỳ khó. Ngay cả chuyên gia cũng phải dùng các phương pháp kiểm tra chuyên sâu. Nhiều người cho rằng đã ăn nấm rừng nhiều lần mà không sao, nhưng chỉ cần một lần nhầm lẫn là có thể để lại hậu quả nghiêm trọng. 

ThS.BS Trần Thị Hồng Loan khuyến cáo: “Nấm rừng và nấm trồng nhìn bề ngoài có thể giống nhau nhưng bản chất rất khác. Khi nghi ngờ ăn phải nấm độc, nếu bệnh nhân còn tỉnh táo và vừa ăn trong vòng một giờ, có thể xử lý bước đầu tại nhà bằng cách gây nôn để giảm hấp thu độc tố. Tuy nhiên, chỉ áp dụng khi bệnh nhân không hôn mê, không co giật và còn tỉnh táo. Sau đó phải nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế, đồng thời mang theo mẫu nấm đã ăn để bác sĩ xác định độc chất”. 

Sự chủ quan cùng tâm lý chuộng “đồ rừng”, “đồ sạch” khiến nhiều người phải trả giá đắt. Chất độc trong nấm tự nhiên đa phần không có thuốc giải đặc hiệu, nếu không cấp cứu kịp thời có thể dẫn đến tử vong. 

ThS.BS Nguyễn Trương Minh Thế nhấn mạnh: “Nhu cầu sử dụng nấm để bổ sung dinh dưỡng là chính đáng. Tuy nhiên, cần sử dụng những loại nấm an toàn, có nguồn gốc rõ ràng. Tuyệt đối không nên chỉ nghe mô tả rồi tự tìm nấm ngoài rừng để ăn, bởi rất dễ nhầm lẫn”. 

Vì vậy, người dân không nên vì tò mò, chủ quan mà tự ý hái nấm trong rừng hoặc mua nấm “xách tay”, nấm “rừng thật” từ những nguồn trôi nổi. Hãy luôn tìm hiểu kỹ, hỏi kỹ và kiểm chứng rõ ràng trước khi đưa bất kỳ loại thực phẩm nào lên mâm cơm gia đình. 

Clip Nguy hiểm ăn phải nấm độc ‘đội lốt’ nấm rừng: https://youtu.be/6faUypUn1BI 

Nguy hại khi tùy tiện sử dụng bổ sung vitamin

Vitamin đang được nhiều người xem như “liều bồi bổ” cho sức khỏe và sắc đẹp, dẫn đến tình trạng tự ý mua và sử dụng tràn lan. Thế nhưng đằng sau những lời quảng cáo hoa mỹ là hàng loạt ca ngộ độc, tổn thương gan thận do lạm dụng mà các bệnh viện ghi nhận ngày càng nhiều. Khi vitamin bị hiểu lầm như thuốc bổ vô hại, hành trình chăm sóc sức khỏe rất dễ trở thành con dao hai lưỡi. 

Những viên vitamin đủ màu sắc, được quảng cáo như “thần dược” giúp đẹp da, mượt tóc, ngủ ngon, ăn khỏe đang ngày càng xuất hiện nhiều trong tủ thuốc gia đình. Nhiều người vẫn cho rằng bổ sung vitamin là vô hại, nhưng thực tế việc dùng sai cách có thể gây nhiều hệ lụy cho sức khỏe. 

Hiện nay, sử dụng vitamin đang trở thành xu hướng phổ biến. Các sản phẩm này được bày bán rộng rãi, đặc biệt trên mạng. Chỉ cần vài thao tác tìm kiếm, hàng trăm loại vitamin hiện ra với lời quảng cáo hấp dẫn như cải thiện sức khỏe, tăng đề kháng, bồi bổ năng lượng, mẫu mã và giá cả vô cùng đa dạng. 

Chị L.T.H.B chia sẻ: “Dạo này lên mạng thấy ai cũng nói uống vitamin tốt cho sức khỏe, nào là đẹp da, tăng đề kháng. Thấy vậy mình cũng lo cho gia đình nên mua về cho cả nhà uống mỗi ngày. Ngoài thuốc còn ép thêm nước cam, ăn nhiều rau củ cho chắc. Ai ngờ đi khám thì bác sĩ nói bị dư vitamin, gan với thận đều bị ảnh hưởng. Nghe xong mình sợ luôn. Từ đó mình không dám tự ý uống nữa”. 

Các chuyên gia cho biết vitamin chỉ thực sự cần thiết khi cơ thể thiếu. Việc bổ sung dư thừa không chỉ lãng phí mà còn có thể gây rối loạn chuyển hóa, tích tụ độc chất trong gan, thận. Nhiều trường hợp, nhất là người trẻ, khi phát hiện thì tình trạng đã trở nên nghiêm trọng. 

PGS.TS.BS Lâm Vĩnh Niên cho biết: “Hiện nay giới trẻ có xu hướng sử dụng vitamin vượt quá nhu cầu. Lý do chính là họ quan tâm đến sức khỏe nhưng lại lo sợ chế độ ăn hiện đại không đủ vitamin. Bên cạnh đó, thông tin sai lệch trên mạng xã hội khiến người trẻ dễ bị dẫn dắt, nhất là khi thiếu kiến thức chọn lọc. Ngoài ra, tâm lý tự chữa bệnh theo ‘bác sĩ Google’ cũng khiến nhiều người coi vitamin như một cách tự điều trị bệnh”. 

Một trong những ngộ nhận phổ biến là “thiếu gì uống nấy”, hoặc “uống nhiều cho nhanh khỏe”. Tuy nhiên, cơ thể không phải chiếc máy có thể nạp vitamin tùy ý. Mỗi loại vitamin có cơ chế hấp thu, chuyển hóa khác nhau nên dùng sai liều, sai thời điểm dễ gây phản tác dụng. 

Vitamin tan trong nước như nhóm B và C tưởng chừng vô hại nhưng lạm dụng có thể dẫn đến sỏi thận, viêm loét dạ dày. Các vitamin tan trong dầu như A, D, E, K khi dùng quá liều dễ gây ngộ độc, tổn thương gan, rối loạn thần kinh và tim mạch. 

PGS.TS.BS Lâm Vĩnh Niên nhấn mạnh thêm: “Vitamin là chất dinh dưỡng cần thiết nhưng nếu sử dụng quá nhu cầu - dù chỉ là vi chất - vẫn có thể gây tác hại từ nhẹ đến nghiêm trọng, thậm chí tử vong. Gan là cơ quan dự trữ vitamin, đặc biệt là nhóm tan trong dầu. Khi dùng quá liều, gan có thể bị tổn thương, xơ hóa. Còn các vitamin thải qua thận như vitamin C nếu dùng quá mức sẽ làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận”. 

Thời gian gần đây, các bệnh viện ghi nhận ngày càng nhiều trường hợp ngộ độc vitamin, đặc biệt là vitamin D và A, do người dân tự ý sử dụng trong thời gian dài. Cơ thể không thể tích trữ mãi; khi lượng vitamin vượt quá nhu cầu, chúng trở thành gánh nặng cho gan, thận và tim mạch. Một số người mệt mỏi, chóng mặt, nổi mẩn nhưng tưởng thiếu chất nên tiếp tục uống thêm, khiến tình trạng càng trầm trọng. 

ThS.BS Trần Thị Hồng Loan cho biết: “Vitamin có vai trò lớn đối với sức khỏe nhưng việc hấp thu phụ thuộc nhiều yếu tố. Vitamin tan trong chất béo bắt buộc phải uống sau bữa ăn có đầy đủ chất béo thì mới hấp thu tốt. Nếu uống lúc bụng đói, cơ thể không hấp thu được. Vitamin và khoáng chất cũng không hoạt động riêng lẻ mà có sự tương tác với nhau. Vì vậy, để đảm bảo hiệu quả, cần có chế độ ăn đa dạng, cân đối, và bổ sung vitamin đúng thời điểm”. 

Cơ thể con người vốn có cơ chế tự cân bằng nếu được cung cấp dinh dưỡng đầy đủ và duy trì lối sống lành mạnh. Vitamin nên đến từ bữa ăn tự nhiên hơn là từ những viên nang tiện lợi. Khi thật sự cần bổ sung, hãy để bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng quyết định loại, liều và thời gian dùng phù hợp. Đừng để việc chăm sóc sức khỏe trở thành gánh nặng cho chính sức khỏe của mình, bởi dùng sai cách có thể khiến nhiều cơ quan bị ảnh hưởng. 

Clip Nguy hại khi tùy tiện bổ sung vitamin: https://youtu.be/fOwvFp1GOBk?si=JPO2DplqfU6kuUPb  

Lời Cảnh Báo là một chương trình mang đầy tính thời sự. Bên cạnh việc phản ánh những vấn đề đang được xã hội quan tâm. Lời Cảnh Báo còn cung cấp cho người dân nhiều kiến thức bổ ích về những vấn đề khác nhau trong cuộc sống như: kinh tế, sức khỏe, giáo dục, an ninh, trật tự, xã hội… 

Lời Cảnh Báo được phát sóng vào lúc 19h50 Thứ Hai và Thứ Tư hàng tuần trên kênh THVL1. Chương trình do Báo và phát thanh, truyền hình Vĩnh Long phối hợp Jet Studio thực hiện.

VDTonline.vn