Lời Cảnh Báo: Ứng xử khi bị nói xấu trên mạng xã hội Đời Sống - Tiêu Dùng

Tuần này, Lời Cảnh Báo tiếp tục cập nhật những vấn đề thời sự được dư luận đặc biệt quan tâm, trong đó có trẻ em và nguy cơ bị dụ dỗ trong trò chơi trực tuyến, Ứng xử khi bị nói xấu trên mạng xã hội

Trẻ em và nguy cơ bị dụ dỗ trong trò chơi trực tuyến

Trong bối cảnh trò chơi trực tuyến ngày càng phổ biến, đây không chỉ là nơi giải trí mà còn trở thành không gian để trẻ em giao lưu, kết bạn và thể hiện bản thân. Tuy nhiên, đằng sau những nhân vật ảo và giao diện đầy màu sắc lại tồn tại nhiều nguy cơ tiềm ẩn, khi kẻ xấu có thể dễ dàng tiếp cận, dụ dỗ và thao túng trẻ chỉ qua vài tin nhắn trong game. Vấn đề này đang được nhiều chuyên gia và phụ huynh quan tâm.

Thời gian gần đây, hàng loạt vụ việc trẻ vị thành niên bị dụ dỗ, lôi kéo hoặc chiếm đoạt tài sản thông qua trò chơi trực tuyến đã được ghi nhận. Nhiều đối tượng ẩn danh sử dụng hình ảnh nhân vật dễ thương, tặng quà, mời tham gia nhóm hoặc chia sẻ bí quyết chơi game nhằm tạo dựng niềm tin, sau đó khai thác thông tin cá nhân hoặc gạ gẫm hình ảnh nhạy cảm.

ThS. Nguyễn Ngọc Chấn cho biết: “Chiêu thức dụ dỗ của các đối tượng lừa đảo thường bắt đầu từ việc cung cấp cho người chơi đa phần là các bạn trẻ, những tài khoản hoặc khuyến mãi hấp dẫn trong game, những món vật phẩm giá trị cao. Tiếp đó, họ dụ dỗ người chơi chuyển sang các nền tảng khác như Zalo hoặc Telegram để giao tiếp, phục vụ cho những mục đích khác. Đây là các kênh mà đối tượng xấu thường sử dụng để tiếp cận trẻ em khi các em chơi game quá nhiều”.

Khi đã tạo được cảm giác thân thiết, các đối tượng chuyển sang giai đoạn thao túng: rủ gặp mặt, yêu cầu gửi hình ảnh cá nhân, đòi thông tin thẻ nạp hoặc ép buộc chuyển tiền mua vật phẩm hiếm. Có trường hợp trẻ bị đe doạ tung ảnh riêng tư nếu không làm theo yêu cầu.

ThS. Nguyễn Tấn Hoàng Hải đánh giá đây là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng: “Tùy mức độ vi phạm mà hình thức xử lý sẽ khác nhau. Hành vi dụ dỗ, lôi kéo trẻ em trên không gian mạng, bao gồm trò chơi trực tuyến, có thể bị xử phạt hành chính nếu chỉ dừng ở mức xâm phạm bí mật đời tư, chia sẻ thông tin sai sự thật nhằm xúc phạm hoặc quấy rối, theo Nghị định 15/2020. Nếu hành vi mang mục đích xâm hại tình dục, bóc lột, mua bán người hoặc chiếm đoạt tài sản thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự với nhiều tội danh, như tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174), tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông để chiếm đoạt tài sản (Điều 290), hay tội mua bán người dưới 16 tuổi (Điều 151) theo Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017”.

Nhiều trẻ, khi bị dụ dỗ hoặc đe doạ, rơi vào tâm trạng hoảng loạn, sợ hãi nhưng lại giấu giếm cha mẹ. Một số em bị khống chế tinh thần, bị tống tiền hoặc bị lôi kéo tham gia các hành vi vi phạm pháp luật mà không ý thức được hậu quả. Đây là một dạng bạo lực mạng tinh vi, gây tổn thương nghiêm trọng về tâm lý và danh dự.

Theo ThS. Nguyễn Ngọc Chấn, các nhà phát hành game cần có trách nhiệm hơn trong việc bảo vệ người chơi: “Nhà phát hành cần tích hợp công cụ AI để chủ động phát hiện đối tượng lừa đảo, những từ ngữ nhạy cảm liên quan đến thông tin cá nhân hoặc hành vi bạo lực. Bên cạnh đó, việc xác thực tài khoản là rất quan trọng để giảm rủi ro. Đồng thời phải có kênh báo cáo để người chơi có thể phản ánh bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, giúp nhà phát hành kịp thời khóa tài khoản vi phạm”.

Để con không trở thành nạn nhân, phụ huynh được khuyến cáo cần giới hạn thời gian chơi và lựa chọn nội dung game phù hợp với độ tuổi; thường xuyên trao đổi với con về các dấu hiệu bất thường như đường link lạ, quà tặng không rõ nguồn gốc hay lời rủ gặp mặt. Trẻ cần được hướng dẫn cách từ chối, chặn và báo cáo những người chơi đáng ngờ.

Trong thế giới ảo, đôi khi chỉ một lời nhắn hay một nút bấm có thể ảnh hưởng đến cả cuộc đời một đứa trẻ. Vì vậy, phụ huynh cần đồng hành, lắng nghe và hướng dẫn để xây dựng một môi trường mạng an toàn, lành mạnh cho thế hệ tương lai.

Clip Trẻ em và nguy cơ bị dụ dỗ trong trò chơi trực tuyến: https://youtu.be/lT8sahmtm7o?si=QKcJQqUeXIdGI2uj

Ứng xử khi bị nói xấu trên mạng xã hội

Trong thời đại mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, chỉ một cú nhấp chuột chia sẻ hay một bình luận mang tính công kích cũng có thể đẩy một người vào khủng hoảng. Từ người nổi tiếng đến người lao động bình thường, bất kỳ ai cũng có thể trở thành nạn nhân của thông tin sai sự thật.

Chị L.M.H chia sẻ: “Một buổi sáng tôi thức dậy, lướt Facebook thì thấy ảnh của tôi bị gắn với một lời nói sai sự thật, nói tôi lừa đảo. Bài viết được chia sẻ rất nhiều, bạn bè nhìn tôi bằng ánh mắt khác. Lúc đó tôi cực kỳ sốc và chỉ biết im lặng, không biết phải làm sao”.

Còn anh N.Q.V từng trải qua tình huống tương tự: “Tôi bị bạn bè đăng bài nói xấu trên mạng xã hội, nói tôi nợ nần này nọ. Họ còn tag cả người thân tôi vào. Nhiều lúc tôi giận lắm, không biết phải chứng minh thế nào. Tôi cũng sợ nếu phản ứng quá thì lại bị nói là gây rối”.

Trước những vụ việc lan truyền trên mạng, không ít người chọn im lặng hoặc xóa tài khoản để tránh phiền phức. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, điều này có thể khiến nạn nhân bỏ lỡ thời điểm quan trọng để thu thập chứng cứ và bảo vệ quyền lợi.

ThS. Nguyễn Thị Bích Phượng nhận định: “Chúng ta cần cân nhắc mức độ và tác hại để quyết định có cần nhờ pháp luật can thiệp hay không. Không phải lúc nào cũng nên im lặng, vì điều đó có thể khiến mình bị hiểu lầm, bị bôi nhọ danh dự. Tùy mức độ ảnh hưởng mà ta sẽ áp dụng phương pháp phù hợp. Nếu im lặng không đúng lúc, điều đó sẽ gây tổn thương và ảnh hưởng lớn đến cuộc sống, công việc của nạn nhân”.

ThS. Nguyễn Tấn Hoàng Hải cho biết người bị hại cần hành động nhanh chóng và chuyên nghiệp: “Khi bị bôi nhọ trên mạng, điều đầu tiên cần làm là chụp lại toàn bộ nội dung bài đăng hoặc bình luận. Đây là chứng cứ quan trọng nhất. Tiếp theo, nếu có thể, hãy lưu bản gốc. Với vụ việc nghiêm trọng, có yếu tố hình sự, nạn nhân nên yêu cầu công chứng viên hoặc thừa phát lại lập vi bằng. Đây là văn bản có giá trị chứng cứ cao trước tòa. Đồng thời, sử dụng tính năng báo cáo của Facebook, TikTok để yêu cầu gỡ bỏ nội dung vi phạm, ngăn chặn sự lan truyền”.

Những tổn thương tinh thần do bị nói xấu trên mạng có thể rất sâu sắc. Nhiều nạn nhân rơi vào lo âu, mất ngủ, ám ảnh, tự cô lập, né tránh giao tiếp. Có người phải nghỉ việc hoặc xóa tài khoản mạng xã hội. Hệ quả này không chỉ ảnh hưởng sức khỏe tinh thần mà còn tác động nặng nề đến công việc và các mối quan hệ.

ThS. Nguyễn Thị Bích Phượng nhấn mạnh: “Uy tín của một người là giá trị thật và được xây dựng qua cách họ sống, làm việc và đối nhân xử thế. Những người hiểu mình sẽ nhận ra đâu là sự cố bị hack hoặc bị chơi xấu. Điều quan trọng không phải là tạo dựng hình ảnh ảo mà là xây dựng một con người thật, vững chắc để ai tiếp xúc cũng biết rõ về mình”.

Trong môi trường mạng, danh dự và uy tín cá nhân là tài sản vô hình nhưng vô cùng quý giá. Một thông tin sai sự thật có thể làm đảo lộn cuộc sống, nhưng nếu bình tĩnh và biết cách xử lý, nạn nhân hoàn toàn có thể lấy lại sự thật. Đồng thời, mỗi người dùng mạng xã hội cần thận trọng trước mỗi lượt chia sẻ để không vô tình làm tổn hại người khác.

Clip Ứng xử khi bị nói xấu trên mạng xã hội: https://youtu.be/rWJGaDurMX0?si=Bptj0Euq3wM5B-mV 

Lời Cảnh Báo là một chương trình mang đầy tính thời sự. Bên cạnh việc phản ánh những vấn đề đang được xã hội quan tâm. Lời Cảnh Báo còn cung cấp cho người dân nhiều kiến thức bổ ích về những vấn đề khác nhau trong cuộc sống như: kinh tế, sức khỏe, giáo dục, an ninh, trật tự, xã hội…

Lời Cảnh Báo được phát sóng vào lúc 19h50 Thứ Hai và Thứ Tư hàng tuần trên kênh THVL1. Chương trình do Báo và phát thanh, truyền hình Vĩnh Long phối hợp Jet Studio thực hiện.

VDTonline.vn