[Clip]Đời Rất Đẹp: Hành trình ấm áp tình người của Thạc sĩ Trần Minh Hải cùng 20.000 trẻ em cơ nhỡ Đối Thoại

Tập 18 Đời Rất Đẹp sẽ là câu chuyện đầy cảm xúc của Thạc sĩ Trần Minh Hải, người thầy tận tâm của những đứa trẻ đường phố. 

Từ trong chiếc hộp ký ức, MC Ngọc Lan không giấu được sự bất ngờ khi lấy ra một gói xôi. Với anh Trần Minh Hải, đây không chỉ là một món ăn, mà còn chứa đựng những câu chuyện ý nghĩa trong hành trình hoạt động công tác xã hội của mình.

Chia sẻ về gói xôi đặc biệt này, anh Trần Minh Hải cho biết: gói xôi là một bước ngoặt lớn trong cuộc đời và sự nghiệp của anh. Anh kể rằng, vào thời điểm chuẩn bị thi đại học, trên đường về phòng trọ, anh đã mua một gói xôi để ăn tối. Sau lớp lá chuối là một tờ giấy báo, và anh tình cờ đọc được thông tin tuyển dụng người yêu trẻ em làm việc cho một tổ chức phi chính phủ quốc tế hoạt động trong lĩnh vực trẻ em đường phố.

Tin tuyển dụng yêu cầu tìm kiếm những người nhiệt huyết, yêu thương trẻ em, sẵn sàng tiếp cận các em lang thang, không nhà cửa, đang kiếm sống tại những nơi như công viên Tao Đàn, sở thú, chợ Bến Thành,... vào ban đêm. Nhận thấy đây là một công việc ý nghĩa, anh Trần Minh Hải đã quyết định nộp đơn xin việc.

Anh Trần Minh Hải nhớ lại nội dung trong lá thư xin việc: “Tôi còn nhớ mình đã viết rằng bản thân cũng từng là trẻ em, lên Sài Gòn kiếm sống và luyện thi đại học, nên tôi đồng cảm với các bạn – những người cũng rời xa gia đình để mưu sinh. Chỉ khác là tôi tìm cơ hội đổi đời bằng con đường học hành. Sau một tháng nộp đơn, tôi được gọi phỏng vấn. Lần phỏng vấn đầu tiên có 150 người, họ chọn ra 30 người. Sau một tháng học, 30 người chúng tôi được ra đường phố thực tập, tiếp cận các trẻ em đường phố dưới sự quan sát từ xa của họ. Cuối cùng, họ chọn ra 15 người, và may mắn thay, tôi là một trong số đó”.

Kể từ đó, anh Trần Minh Hải bắt đầu công việc đầu tiên của mình là trực tiếp tiếp cận và giúp đỡ trẻ em đường phố. Từ năm 1993 đến nay, anh đã có hơn 30 năm kinh nghiệm trong công tác giảng dạy, tập huấn và thực hiện các dự án hỗ trợ trẻ em lang thang đường phố tại TP.HCM và các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long.

Với hơn 30 năm công tác trong lĩnh vực này, anh Trần Minh Hải cho biết bản thân đã tiếp cận khoảng 20.000 trẻ em cơ nhỡ, chủ yếu ở khu vực TP.HCM. Chia sẻ về cách thức tiếp cận, anh Minh Hải tiết lộ: “Chúng tôi tiếp cận rất nhiều trường hợp vào nhiều thời điểm khác nhau – có khi từ 4–5 giờ sáng, có khi vào buổi trưa. Tuy nhiên, thời điểm tiếp xúc với các em nhiều nhất là từ khoảng 12 giờ đến 3 giờ sáng. Đó là lúc các em đi lang thang đánh giày, xin tiền, thậm chí trộm cắp. Từ 1 đến 3 giờ sáng là thời gian các bạn tụ tập lại, là lúc mọi thứ lắng đọng nhất, và đó là cơ hội để chúng tôi tiếp cận và làm quen”.

Sau quá trình làm quen, anh cùng các đồng nghiệp sẽ giới thiệu các em đến những chương trình, dự án thiện nguyện (Mái ấm, Nhà mở). Những nơi này sẽ cung cấp chỗ ngủ và thức ăn cho các em. Đối với những trường hợp có nguyện vọng học nghề, sẽ có các thầy cô và người hỗ trợ hướng dẫn để các em phát triển theo đúng định hướng.

Trong quá trình công tác, anh Trần Minh Hải và các đồng nghiệp cũng không tránh khỏi những khó khăn, thất bại. “Trên đời này không có điều gì tuyệt đối 100%. Chúng tôi cố gắng hết sức với tâm nguyện, chuyên môn và tấm lòng của mình. Nhờ vậy, có khoảng 70 đến 75% trường hợp thành công, sau này đã có những đóng góp tích cực cho xã hội. Ví dụ, có bạn trở thành giám đốc gara ô tô, có bạn dạy tiếng Anh, làm nghề trang điểm,... Giờ đây, nhiều bạn đã gần 40 tuổi, khi gặp tôi vẫn gọi là thầy, thậm chí có bạn còn dẫn cả vợ con đến thăm. Mỗi dịp Tết đến, tôi lại nhận được thiệp chúc mừng từ các bạn. Đó là niềm hạnh phúc đối với tôi”, anh Minh Hải chia sẻ.

Miền ký ức thứ hai là một tấm bằng của Viện Xã hội châu Á, tại thủ đô Manila, Philippines, về công tác phát triển cộng đồng chuyên nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực làm việc với trẻ em và người nghèo. “Sau 7 năm làm việc cho tổ chức hỗ trợ trẻ em đường phố, đến năm 2000, tôi biết đến một trường ở Philippines có chương trình học bổng hằng năm dành cho những người hoạt động trong lĩnh vực công tác xã hội, muốn nâng cao kiến thức và kỹ năng. Chương trình kéo dài ba tháng, thường rơi vào mùa hè (tháng 5, 6, 7), bao gồm toàn bộ chi phí: vé máy bay, ăn ở, đi lại và công tác phí. Tôi đã nộp đơn và may mắn được tuyển chọn”, anh Trần Minh Hải chia sẻ.

Bên cạnh lý thuyết, anh Trần Minh Hải còn được tham gia huấn luyện và thực hành, tiếp cận thực tế với những trường hợp đặc biệt. Một trong những trải nghiệm để lại ấn tượng sâu sắc nhất với anh trong thời gian học tại Philippines là hai tuần sinh sống và hòa nhập cùng một gia đình ở vùng nông thôn, cách thủ đô Manila 350km. Đó là một gia đình bốn thế hệ với 17 thành viên.

Anh Trần Minh Hải cho hay: “Hoàn cảnh gia đình rất phức tạp, đa thế hệ, lại ở vùng nông thôn – nơi người dân vẫn còn ăn bốc và trẻ con thì rất vui mừng khi được ăn mì gói. Tôi nhớ trong gia đình đó có một người liên quan đến ma túy, và khi tôi đang ở đó, người này đã bị bắn chết ngay tại nhà. Chứng kiến cảnh tượng ấy khiến tâm lý tôi rất nặng nề. Một mặt, tôi phải làm việc, học tập; mặt khác, tôi cũng phải cố gắng đồng cảm với gia đình”. Điều đặc biệt khiến anh không thể quên chính là, dù nhà có rất đông người, chỉ có một phòng ngủ dành riêng cho vợ chồng, còn lại mọi người đều nằm ngủ dưới nền nhà. Là khách, anh được “ưu ái” nhường giường, nhưng anh đã từ chối.

Sau khóa học tại Philippines, anh Trần Minh Hải trở về Việt Nam và áp dụng những kiến thức, kỹ năng học được vào công việc tổ chức và đào tạo. “Ngoài công việc trực tiếp, tôi còn đi giảng dạy – lúc đó chủ yếu là ở cộng đồng, tại các phường, xã, vùng sâu vùng xa, nơi có các tổ chức quốc tế tài trợ. Tôi tham gia nâng cao năng lực cho đoàn thanh niên, hội phụ nữ, bảo vệ trẻ em. Tôi đào tạo các anh chị cách tiếp cận trẻ em. Từ khi vào nghề đến nay, tôi đã tham gia thực hiện hơn 50 dự án khác nhau, hầu hết đều tập trung vào trẻ em, thanh thiếu niên và phụ nữ (trẻ em là đối tượng chính, phụ nữ là đối tượng gián tiếp)”, anh cho biết.

Khoảng 15 năm trở lại đây, anh tập trung nhiều vào công tác phòng chống xâm hại tình dục trẻ em và phòng chống bạo lực gia đình. “Chương trình này hiện đã được triển khai ở khoảng 26 tỉnh, thành và theo kế hoạch đến năm 2026 sẽ phủ khắp các địa phương còn lại”, anh cho biết.

Tập 18 chương trình Đời Rất Đẹp với khách mời anh Trần Minh Hải sẽ được phát sóng vào lúc 19h15, thứ Bảy, ngày 10/5/2025 trên kênh VTV9. Chương trình do VTV9 và Jet Studio phối hợp thực hiện.

Trailer.

VDTonline.vn