[Clip]Chị Em Gỡ Rối: Cách “khép lại” tổn thương khi bị quỵt nợ Đối Thoại

Với chủ đề “Bể nợ”, chương trình Chị Em Gỡ Rối đưa khán giả đến với những câu chuyện có thật về tiền bạc, lòng tin và cách ứng xử trong các mối quan hệ tài chính.

Mở đầu chương trình, MC Phương Uyên kết nối với câu chuyện đầu tiên được chia sẻ bởi một khán giả. Người này kể rằng, mình có một người chị thân thiết như ruột thịt. Một ngày, chị đến mượn 200 triệu đồng để làm ăn, hứa sẽ trả cả vốn lẫn lãi. Ban đầu, người em đồng ý vì tin tưởng và cũng thấy có lợi. Bốn tháng đầu tiên, chị trả tiền lãi rất đúng hẹn, nhưng sau đó mọi chuyện đổ bể. Hóa ra chị không chỉ mượn của một mình người em, mà còn vay cả mẹ và em ruột của cô, tổng cộng 600 triệu đồng. Số tiền ấy, chị đem cho người khác vay lại với lãi suất cao hơn, nhưng khi con nợ bỏ trốn, chị rơi vào cảnh vỡ nợ và không còn khả năng chi trả. Khi ba người trong gia đình kéo đến đòi tiền, chị chỉ xin khất nợ, hứa trả dần vài triệu mỗi tháng, còn nếu bị kiện thì đành “đi hầu”.

Sau khi nghe câu chuyện, diễn viên Tuyền Mập bày tỏ cảm xúc, cho rằng đây là tình huống rất thường gặp trong xã hội. Nữ diễn viên nhận định, đây là minh chứng rõ ràng cho câu nói “tham thì thâm”, bởi việc vay vốn của người khác để kiếm lãi chênh lệch luôn ẩn chứa nhiều rủi ro. Theo diễn viên Tuyền Mập, người chị trong câu chuyện đã quá mạo hiểm và thiếu suy xét khi tham lợi mà không có vốn thật, khiến chính người thân của mình phải chịu hậu quả nặng nề.

MC Phương Uyên cho rằng “bị giật nợ” là một dạng tai nạn tài chính phổ biến, nhưng điều đáng bàn hơn là cách mỗi người ứng xử với đồng tiền. Tiến sĩ tâm lý Tô Nhi A đi sâu phân tích gốc rễ vấn đề, cho rằng câu chuyện này không chỉ là lỗi của người vay, mà còn là sự chủ quan của người cho mượn. Khi người em cho vay vì “thấy có lời”, nghĩa là đã tồn tại sự toan tính và ở đời, khi mình tính một thì người khác có thể tính đến trăm. Tiến sĩ nhấn mạnh bốn sai lầm thường gặp: không tìm hiểu mục đích vay tiền, không xác định khả năng chi trả của người vay, thiếu quan sát sau khi cho vay và đặc biệt là không có nguyên tắc tài chính rõ ràng. Theo Tiến sĩ, mỗi người cần tự đặt ra giới hạn cho mình, khi nào nên cho vay, và nếu cho vay thì phải xác định tinh thần thế nào để không bị tiền bạc dẫn dắt mà đánh mất sự bình yên trong cuộc sống.

MC Phương Uyên nhận định câu chuyện “bể nợ” tuy không quá phức tạp, nhưng lại chứa đựng nhiều bài học sâu sắc về lòng tin và sự cẩn trọng trong các mối quan hệ tài chính. Nữ MC chia sẻ rằng, ngoài đời thực, còn có nhiều trường hợp nghiêm trọng hơn: ban đầu chỉ cho mượn vài trăm triệu, thấy tiền lãi hấp dẫn thì lòng tham trỗi dậy, bắt đầu gom hết tiền nhà, tiền tiết kiệm, thậm chí cả tiền của người thân để cho vay lại, và đến khi “vỡ trận” thì con số đã lên đến hàng tỷ đồng. Câu hỏi được đặt ra: khi người vay tuyên bố “không có khả năng trả”, người cho vay còn có cách nào để đòi lại tiền?

Tiến sĩ Tô Nhi A thẳng thắn: “Không có cách nào cả”. Tiến sĩ cho rằng trong những trường hợp này, dù khởi kiện có thể thắng về mặt pháp lý, nhưng nếu người vay không còn tài sản, bản án cũng chỉ là hình thức. Diễn viên Tuyền Mập bổ sung: “Thưa thì có thể thắng, nhưng coi chừng dính phần lời. Nếu tiền lãi mình nhận vượt quá mức cho phép, chẳng khéo kiện người ta mà lại thành ra mình sai”.

MC Phương Uyên đặt vấn đề rằng, điều đau đớn nhất trong sự việc này không chỉ nằm ở việc mất tiền mà còn là mất niềm tin, đặc biệt khi trong cùng một gia đình, mọi người đều cho vay nhưng lại giấu nhau. Diễn viên Tuyền Mập bày tỏ sự đồng tình, cho rằng người vay nếu thật sự quang minh chính đại sẽ không cần dặn người khác phải giữ kín. Theo nữ diễn viên, nếu việc vay mượn được thực hiện vì mục đích làm ăn nghiêm túc thì chẳng có lý do gì để giấu giếm, bởi tiền bạc trong gia đình cần được minh bạch, rõ ràng, càng giấu giếm thì càng dễ khiến tình cảm rạn nứt.

Ở góc độ chuyên môn, Tiến sĩ tâm lý Tô Nhi A nhận định rằng người trong cuộc nên học cách đối diện với thực tế, coi như số tiền ấy đã mất, đồng thời chỉ nên theo dõi quá trình trả nợ để biết người vay có thể hoàn trả được bao nhiêu thì hay bấy nhiêu. Tiến sĩ nhấn mạnh, điều quan trọng là phải dọn dẹp lại tâm trí, khép lại câu chuyện và xem đó như một bài học. Theo Tiến sĩ, trong cuộc sống đôi khi việc “gỡ rối” không thể thực hiện bằng cách tháo từng nút, mà phải mạnh dạn “cắt bỏ” phần rối để giữ lại những gì ngay ngắn, bình yên hơn.

Khi MC Phương Uyên đưa ra tình huống giả định về việc gia đình có thể lựa chọn khởi kiện để đòi lại quyền lợi, Tiến sĩ Tô Nhi A cho rằng dù có thắng kiện thì kết quả đó cũng chỉ mang tính hình thức, bởi khi người vay đã mất khả năng chi trả, việc thắng chỉ là thắng trên giấy tờ. MC Phương Uyên cho rằng bài học rút ra từ câu chuyện này là cần biết “phòng bệnh hơn chữa bệnh”, xem đây như một lời nhắc nhở để mỗi người có thể lường trước rủi ro, đặc biệt trong những vấn đề tài chính liên quan đến người thân.

Tiếp nối, luật sư Dương Ánh Nga mang đến góc nhìn pháp lý. Luật sư giải thích rằng việc cho vay giữa các cá nhân là một giao dịch dân sự, được pháp luật công nhận dưới hình thức “hợp đồng vay tiền”. Hợp đồng này chỉ có hiệu lực khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện về năng lực hành vi dân sự, mục đích hợp pháp và không vi phạm đạo đức xã hội. Khi hợp pháp, bên cho vay có quyền đòi lại nợ gốc và lãi; bên vay có nghĩa vụ hoàn trả đúng hạn. Tuy nhiên, nếu người vay mất khả năng chi trả, việc khởi kiện trở nên khó khăn do yếu tố địa lý, người cho vay phải khởi kiện tại tòa án nơi người vay cư trú, có khi khác tỉnh, khác thành. Rủi ro thứ hai là thi hành án: tòa có thể xử thắng, nhưng nếu người vay không có tài sản thì việc thu hồi vẫn là con số không. Vì vậy, người cho vay cần yêu cầu tài sản thế chấp để bảo đảm nghĩa vụ trả nợ, điều mà hầu hết các khoản vay thân quen thường bỏ qua.

Luật sư cũng cảnh báo, nếu người vay lợi dụng lòng tin để chiếm đoạt tài sản, vay xong bỏ trốn hoặc cố tình không trả dù có khả năng, thì hành vi đó có thể bị truy tố hình sự theo Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) – tội “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” với mức phạt cao nhất đến tù chung thân, tùy theo số tiền chiếm đoạt. Luật sư nhấn mạnh: “Nhiều người nghĩ vay mượn chỉ là dân sự, nhưng nếu có yếu tố gian dối hoặc cố ý chiếm đoạt thì đã bước sang phạm vi hình sự”.

Một vấn đề khác được luật sư nêu ra là “cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” – hiện tượng khá phổ biến. Theo Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015, lãi suất tối đa cho phép là 20%/năm (tức 1,67%/tháng). Nếu lãi suất vượt 5 lần mức này (từ 100%/năm trở lên), người cho vay có thể bị truy tố theo Điều 201 Bộ luật Hình sự, với mức phạt tù đến 3 năm và bị cấm hành nghề từ 1–5 năm. Ngay cả khi lãi suất chỉ ở mức 30–50%/năm, chưa đủ cấu thành tội hình sự, thì vẫn vi phạm hành chính và có thể bị phạt tiền từ 10 đến 20 triệu đồng theo Nghị định 144/2021.

Luật sư Dương Ánh Nga kết luận: “Trong các mối quan hệ tài chính, dù thân thiết đến đâu, cả người cho vay và người vay cũng phải tỉnh táo. Hãy lập hợp đồng rõ ràng, xác định mục đích vay và khả năng hoàn trả. Niềm tin là quý giá, nhưng khi gắn với tiền bạc, nếu không đi cùng hiểu biết pháp luật thì cái giá phải trả có khi còn lớn hơn cả số tiền bị mất”.

Tiếp nối chương trình, MC Phương Uyên kể lại câu chuyện của một khán giả nữ, người cho rằng câu chuyện của mình có phần kỳ lạ khi liên quan đến chính mẹ ruột. Cô gái tâm sự rằng vì sợ bản thân tiêu xài thiếu kiểm soát nên mỗi tháng đều gửi tiền về cho mẹ giữ hộ, tin rằng người mẹ, người cô yêu thương và tin tưởng nhất sẽ giúp cô bảo quản số tiền an toàn hơn cả ngân hàng. Thế nhưng đến khi cần tiền để mua xe, cô xin lại thì mẹ liên tục né tránh. Sau cùng, người mẹ bật khóc, trách ngược lại con gái vì dám hỏi tiền, rồi thú nhận đã dùng toàn bộ số tiền con gửi để chơi hụi với hy vọng sinh lời, nhưng không may bị giật, mất sạch. Người mẹ chỉ nói trong nước mắt rằng sẽ trả lại hết tiền rồi mới yên lòng ra đi, khiến cô con gái không biết nên giận mẹ hay trách bản thân.

Diễn viên Tuyền Mập chia sẻ rằng nếu ở trong hoàn cảnh ấy, có lẽ cũng chỉ biết thở dài. Theo nữ diễn viên, tiền mất có thể kiếm lại, điều quan trọng là rút kinh nghiệm và không lặp lại sai lầm cũ. Từ nay, người con nên tự quản lý tài chính của mình, vẫn có thể phụng dưỡng mẹ như bình thường nhưng phải tách bạch phần tiền tiết kiệm cho tương lai, bởi chỉ có bản thân mới là người bảo vệ tốt nhất cho chính mình.

Tiến sĩ tâm lý Tô Nhi A cho rằng nếu người mẹ thật sự muốn giúp con sinh lời, bà đã không cần giấu giếm. Một người mẹ thấu đáo sẽ dạy con cách quản lý chi tiêu thay vì tự quyết định thay con. Theo Tiến sĩ, việc giấu con cho thấy người mẹ có phần chủ quan hoặc mang chút toan tính riêng. Tiến sĩ khuyên người con không nên cố gắng đòi lại tiền, bởi nếu chọn theo lý thì đúng nhưng sẽ tổn thương, còn nếu chọn theo tình thì chỉ thêm đau lòng. Điều cần làm là xem đây như một bài học đắt giá và học cách buông bỏ, giận thì được nhưng đừng để hận.

MC Phương Uyên bày tỏ sự đồng cảm khi cho rằng trong câu chuyện này, không ai hoàn toàn đúng hay sai. Người mẹ có lỗi vì giấu con, nhưng cũng là nạn nhân của lòng tin sai chỗ, còn người con thì mất tiền và mất cả niềm tin. Theo nữ MC, điều cần thiết lúc này là học cách lên kế hoạch tài chính, biết giới hạn lòng tin và giữ lại cho mình một khoảng an toàn.

Clip Má làm mất trắng tiền con gái gửi vì đi chơi hụi .

Khép lại chủ đề “Bể nợ”, diễn viên Tuyền Mập cho rằng cả hai câu chuyện đều bắt nguồn từ lòng tin giữa những người thân thiết nhất. Tình cảm là thứ không thể cân đo, nhưng tiền bạc thì cần rạch ròi để giữ được sự hòa thuận. Tiến sĩ Tô Nhi A kết luận rằng hạnh phúc chỉ thật sự bền vững khi con người đạt được sự độc lập, đặc biệt là độc lập tài chính, và nhấn mạnh không nên trao quyền quyết định tiền bạc cho bất kỳ ai, dù đó là người thân.

Chị Em Gỡ Rối tập 42 sẽ tiếp tục phát sóng vào lúc 19h35 Chủ Nhật, ngày 19/10/2025 trên kênh VTV9. Chương trình do VTV9 phối hợp với Jet Studio thực hiện.

VDTonline.vn